Cindy Schipper is nooit uitgeleerd. Dat blijkt maar: de afgelopen jaren was de ene cursus haast nog niet af, of ze startte alweer een nieuwe. Ze vindt het belangrijk om theoretisch goed onderlegd te zijn. “Ook al kom je in dit werk niemand tegen die compleet is zoals je uit het boek hebt geleerd. Als je een papiertje hebt, bevestigt dat je kennis van zaken.”
Met Cindy Schipper Zorgt heeft ze een zorgbedrijf waarin paarden centraal staan. Cindy geeft o.a. dagbesteding met paarden aan kinderen met autisme. Ze heeft een groot stuk land waar de mensen een rondje kunnen lopen. De spullen die ze gebruiken om de paarden te borstelen of te beklimmen, zijn opgeslagen in ‘prikkelarme’ kasten. Dat wil zeggen: bij binnenkomst kijken ze naar kastdeuren met een neutrale kleur. Dat zorgt voor rust.
Cindy krijgt bij het runnen van het zorgbedrijf hulp van haar vriend Arjen Beers, maar dan vooral als helpende hand op de achtergrond. “Met administratie, klanten werven, een stukje media, website. En ik moet ook mijn hart luchten, net als iedereen. Wat ik hier doe, doe ik natuurlijk zelf. Ik kan niet aan Arjen vragen: wat zal ik doen met die of die klant? Als het om andere dingen gaat, weet hij het wel. Hij kijkt er vaak anders tegenaan. Dan kan ik daar over nadenken en het in de vormen die ik geleerd heb toepassen.
Hoe belangrijk is het nou om voor dit werk een opleiding te volgen?
“Ik vind het heel belangrijk. Daardoor kan je echt iemand helpen. Natuurlijk is ervaring ook belangrijk. Je moet weten waarom je het doet. Als je een papiertje gehaald hebt, bevestigt dat dat je het weet. Ik heb een zorgachtergrond en ik specialiseer me echt in de paarden. Dat is een heel mooie combinatie. Ik weet veel van paarden en daarnaast volg ik opleidingen in de zorg. Zelf combineer ik dat tot wat het nu is. ik vind het belangrijk om een paard niet alleen in te zetten omdat je het zo’n leuk dier vindt.
Je bent nu met je derde instructeursopleiding bezig. Houdt het ook nog een keer op?
“Nee, voorlopig niet, haha. Ik heb nog niet het gevoel dat ik uitgeleerd ben.”
Heb jij bewust voor vijf paarden gekozen? En kunnen het er ook teveel zijn?
“Een paard kan je niet alleen neerzetten, daar wordt het ziek van. Paarden kunnen het best aarden als ze in een kudde zijn. Dat zie je hier ook: ze trekken echt samen op. Wij vinden het weleens leuk om door het raam van de kantine te gaan zitten kijken hoe dat nou werkt. Waarom heb ik er vijf? Dat is gewoon zo gegroeid. Eentje is al met pensioen, maar die mag blijven. Die wordt 26, maar heeft zo goed werk geleverd in haar leven… Het is een geweldig paard.
Door al die theorie zul je heel veel kunnen verklaren, maar het is ook voor te stellen dat je soms denkt: jeetje, wat maak ik eigenlijk mee?
“Ja, en daarom ben ik ook nooit uitgeleerd. Een jongetje van zes stond laatst een paard te poetsen. Hij loopt achter het paard langs, pakt die staart en doet hem tussen z’n benen. Dat is voor mij een teken dat hij op het paard wil rijden. Dat is gewoon zo mooi: hij kan nog niet praten, maar als teken dat hij erop wilde… hij pakte de staart en ging erop zitten. Tuurlijk denk je dan om veiligheid, maar het moment was zo mooi: hij geeft het zelf aan, zonder woorden, maar het begin is er. Dat verwacht je dan niet. Hij leert om aan te geven wat hij bedoelt. Dat zijn wauw-momenten.”
Hoe komt zoiets tot stand?
“Wij noemen het altijd zo: er wordt een gelukshormoon aangemaakt. Dat krijg je ook als je knuffelt of goede nabijheid hebt. Kinderen met autisme staan constant in vluchtmodus. Je hebt een spier die dan op spanning staat. Als er wat gebeurt, gaan ze rennen. Die spanning wil je weghalen. Je wilt dat er rust komt. Door die spanning is er ook geen ruimte om te leren. Door de paarden brengen we de ontspanning erin, dan gaan ze die spier ontspannen en komt er ruimte voor het gelukshormoon. Daarvan krijgen ze ruimte in het hoofd om te kunnen leren. Zit je op het punt van ontspanning, kun je dus gelijk dat leerproces inzetten. Ik kan het alle twee bieden: eerst ontspanning en dan kijken of we nog wat kunnen leren. Dat kan heel simpel. Je kunt een kind al iets leren zonder dat hij of zij het idee heeft dat er wat wordt geleerd.”
Hoe dan?
“Je kunt wel zeggen: we gaan nu rekenen, dan wordt het heel erg schoolgerelateerd. Bij oudere kinderen is het woord school not done. Als je zegt: je mag op het paard zitten en we gaan even wat cijfers zetten op een paar rozetten. Dan gaan we daarmee leuke dingen doen. Dan heb je al een heel andere insteek. Er zijn ook ouders die zeggen: hij komt voor therapie, maar hij wil ook paardrijden. Dan ga ik dus therapie geven, zoveel mogelijk op het paard. In zijn gedachte gaat hij dan paardrijden. Ondertussen pas ik therapie toe.”
Wat heb jij in dit geval aan de theorie?
“Het is fijn als je breder inzetbaar bent. Dat je zo kunt doorschakelen naar een andere methode als de ene niet werkt. Geen enkel kind is namelijk hetzelfde. Ik heb ook nog nooit een kind gehad dat rechtstreeks uit het boekje komt. Ik denk ook dat het vooral om durven gaat. Ik heb wel eens een jongetje gehad dat heel agressief was. Dan zei ik: als je hier bent, ben je dat niet tegen mij, anders ga je weer. Hij zei: oké prima, dan ga ik weer. Toen zei ik: maar dan ga ik wel met je moeder aan de gang. Als jij wilt paardrijden, zullen we daar duidelijke afspraken over moeten maken. Misschien klinkt dat nu heel makkelijk, en ik snap dat het voor ouders echt niet makkelijk is, maar soms moet je als zorgverlener ook wel zo’n stap durven nemen. Ik had iets om mee te dreigen. Hij wilde graag paardrijden en kon niet naar de normale manege. En ik kon wat aan die agressie doen, als hij maar hier kwam. We maakten die duidelijke afspraken. Nu vindt hij hier zijn rust.”
Cindy Schipper zit met haar zorgbedrijf in Ursem tussen de Leet 4 en 6. Ze biedt coaching en begeleiding aan met of zonder paard. Allerlei soorten groepen kunnen bij haar terecht voor individuele zorg: van volwassenen tot jongeren, van mensen die op zoek zijn naar dagbesteding naar mensen die een workshop willen volgen. Op https://www.cindyschipperzorgt.nl/ is meer informatie te vinden over haar werkwijze, haar ervaringen en de mogelijkheden om bij haar zorgbedrijf langs te komen.
Cindy Schipper zorgt is aangesloten bij stichting Heemz.org.
Geschreven door Cas Broxterman, juni 2019